29 βιβλία που ξεχωρίσαμε το 2020

Το BookSitting παρουσιάζει είκοσι εννέα βιβλία που ξεχώρισε τη χρονιά που πέρασε. 

---

Επιμέλεια: Αλεξία Καλογεροπούλου
alexia.kalogeropoulou@gmail.com

---

Δοκίμια για τον Ντοστογιέφκσι
Ελένη Λαδιά
Εκδόσεις Αρμός
Σελίδες: 234

Η Ελένη Λαδιά αναλύει με έξοχο τρόπο τους ήρωες του Ντοστογιέφσκι, τονίζοντας την αντιφατικότητά τους. Ταυτόχρονα υπογραμμίζει τη σχέση του Ρώσου συγγραφέα με την Ελλάδα, το πάθος του για τα τυχερά παιχνίδια, το ευκλείδιον και μη ευκλείδιον πνεύμα του, τον συγκρίνει με τον Νίτσε, αλλά κυρίως αναδεικνύει τους δευτερεύοντες τύπους των μυθιστορημάτων του, οι οποίοι είναι εξίσου σημαίνοντες με τούς πρωταγωνιστικούς, όπως ο Κυρίλωφ στους Δαιμονισμένους, ο Ορντίνωφ στην Σπιτονοικοκυρά, ο Σμερντιάκωφ στους Αδελφούς Καραμάζωβ, ο Ιππόλυτος Τερέντιεφ στον Ηλίθιον, ο μέθυσος Μαρμελάντωφ στο Έγκλημα και Τιμωρία κ.α. Μέσα από τους χαρακτήρες, η Ελένη Λαδιά επισημαίνει τις ιδέες του Ντοστογιέφσκι που ενυπάρχουν σε όλους τους χαρακτήρες των έργων του είτε σε σπερματική μορφή είτε σε εξελιγμένη.

---

Ο γιος μας
Βαγγέλης Μπέκας
Εκδόσεις Ψυχογιός
Σελίδες: 432

Η ιστορία εκτυλίσσεται σε ένα μικρό ακριτικό χωριό όπου όλα φαίνονται ήρεμα και τακτοποιημένα, πνιγμένα σε μια καθημερινότητα που επαναλαμβάνεται με τρόπο ισοπεδωτικό. Την φαινομενική ηρεμία έρχεται να αναταράξει η εξαφάνιση του επτάχρονου γιου του Νίκου, κοντά στα σύνορα. Η αναζήτηση του μικρού φέρνει στο φως μυστικά, παράνομες συνδιαλλαγές, νοσηρές σχέσεις και απεχθείς ανθρώπινους χαρακτήρες που έως εκείνη την ώρα έμεναν καλά κρυμμένοι στη σκιά της υποκρισίας.

Την ίδια στιγμή στο γειτονικό μουσουλμανικό χωριό, στην άλλη πλευρά των συνόρων, ένας τζιχαντιστής έχει μόλις επιστρέψει από τη Συρία, γεγονός που κάνει τις φήμες για τις συνθήκες εξαφάνισης του μικρού να οργιάζουν. Ο Νίκος αναζητά με ρυθμούς εξουθενωτικούς κίνητρα και υπόπτους, η γυναίκα του συμπεριφέρεται περίεργα και οι κάτοικοι του χωριού έχουν βυθιστεί σε μια παράξενη ομίχλη που θολώνει τη σκέψη τους. Μια ιστορία με καταιγιστικό ρυθμό, αγωνία, σύνθετη πλοκή που συνδυάζει τις αρετές του κοινωνικού και του αστυνομικού μυθιστορήματος και τέλος εντελώς αναπάντεχο.

---

Αυτοί που έχουν χαθεί
Σάμιουελ Μπέκετ
Μετάφραση: Θωμάς Συμεωνίδης
Εκδόσεις Εστία
Σελίδες: 72

Ένας αποστασιοποιημένος αφηγητής παρουσιάζει έναν κόσμο σε αφαίρεση. Στο εσωτερικό ενός κυλίνδρου χωρίς ανοίγματα, άνθρωποι όλων των ηλικιών σε αναζήτηση του ιδανικού πλάσματος, της απόλυτης ιδέας. Ο Μπέκετ αποπειράται να προσεγγίσει βεβαιότητες μέσα από τους νόμους της μυθοπλασίας και πέρα από το μυστήριο της πραγματικότητας. Κι ωστόσο, αυτός ο κατασκευασμένος κόσμος του καταλήγει να είναι κάθε άλλο παρά λογικός και συνεκτικός: η παρωδία της λογικής, η ειρωνεία, τα κατάλοιπα ενός επείγοντος ρομαντισμού. Μια μικρογραφία της ανθρώπινης ιστορίας, μια θεωρία για την ιστορία και το πεπρωμένο της ανθρωπότητας. Ένα κείμενο ανάμεσα στην πρόζα και το θέατρο, μια σπάνια απόπειρα να συμφιλιωθεί η πραγματικότητα με τη λογική ενός επινοημένου κόσμου και μιας φανταστικής αρχιτεκτονικής μέσω της μυθοπλασίας. Ο κόσμος που παρουσιάζεται, ή που σκηνοθετείται εδώ, μακριά από κάθε ρεαλιστικό τρόπο, παραμένει ευδιάκριτος για τον αναγνώστη. Είναι ο ορατός και ο αόρατος κόσμος μας. Και είναι συγκλονιστικός.

---

Εκεί που είχαν ζήσει
Ρέυμοντ Κάρβερ
Ανθολόγηση-Μετάφραση-Επίμετρο: Άκης Παπαντώνης 
Εκδόσεις Κίχλη
Σελίδες: 224

Πενήντα επτά ποιήματα του Ρέυμοντ Κάρβερ σε ανθολόγηση και μετάφραση του Άκη Παπαντώνη, ο οποίος έχει γράψει και το επίμετρο. Αν και ο Κάρβερ είναι γνωστός κυρίως ως διηγηματογράφος έγραφε και ποιήματα εξίσου διεισδυτικά με τα πεζά του κείμενα. Η ποίησή του στηρίζεται σε ισχυρά βιώματα και κατορθώνει να είναι συγχρόνως διαυγής και αινιγματική, επιδιώκοντας συνειδητά την επικοινωνία με τον αναγνώστη. Όπως εύστοχα αναφέρεται στο βιβλίο, «πρόκειται για ένα γοητευτικό κράμα, στο οποίο βαρύνοντα ρόλο παίζουν η αναμέτρηση με τις πληγές του παρελθόντος, η αναψηλάφηση των οικογενειακών και ερωτικών σχέσεων αλλά και συναισθήματα γλυκόπικρα, όπως η δικαίωση και η δίψα για ζωή μπροστά στο αναπόφευκτο τέλος. Την ποίησή του, όπως εξάλλου και τα διηγήματά του, χαρακτηρίζουν η πύκνωση και η μινιμαλιστική αποτύπωση στιγμών και καταστάσεων, ενώ ο εσωτερικός κυματισμός των στίχων και ένα πλέγμα τολμηρών μεταφορών σε συνδυασμό με την πεζολογική υφή των ποιημάτων του συμβάλλουν στη δημιουργία του απολύτως προσωπικού του ύφους.»

---

Ρίτερ, Ντένε, Φος
Τόμας Μπέρνχαρντ
Μετάφραση: Γιώργος Δεπάστας 
Εκδόσεις Κριτική
Σελίδες: 168

Τρία αδέλφια, γόνοι βαθύπλουτης μεγαλοαστικής οικογένειας ξαναβρίσκονται στην πατρική βίλα ύστερα από καιρό. Οι δύο αδελφές ετοιμάζουν γεύμα προς τιμήν του αδελφού, που μόλις πήρε εξιτήριο από την ψυχιατρική κλινική, όπου διαμένει οικειοθελώς.

Ο Μπέρνχαρντ δανείζεται στοιχεία από την οικογενειακή ιστορία του συμπατριώτη του φιλόσοφου Λούντβιχ Βίτγκενσταϊν και του ανιψιού του Πολ Βίτγκενσταϊν. Τρία πρόσωπα –που φέρουν τα ονόματα τριών μεγάλων Γερμανών ηθοποιών που ενέπνευσαν τον συγγραφέα, της Ίλζε Ρίττερ, της Κρίστεν Ντένε και του Γκερτ Φος– γευματίζουν, παραληρούν και αλληλοσπαράσσονται κάτω από τα βλέμματα οικογενειακών πορτρέτων στην τραπεζαρία που θυμίζει μαυσωλείο· μέσα σε ένα τέμενος προγοναλατρείας που καταπίεσε τα παιδικά τους χρόνια, τις κλίσεις και τις επιθυμίες τους και στο οποίο είναι διά βίου έγκλειστοι. Στο ίδιο θεατρικό έργο και στην ίδια μετάφραση βασίστηκε το 2019 η ομώνυμη παράσταση του Θεάτρου Τέχνης, σε σκηνοθεσία Μαρίας Πρωτόπαππα.

---

Να ’μαστε, λοιπόν…
Γκράχαμ Σουίφτ
Μετάφραση: Κατερίνα Σχινά
Εκδόσεις Μίνωας
Σελίδες: 200

Ακροβατώντας ανάμεσα στην προπολεμική και στη μεταπολεμική εποχή, από τα γεγονότα ενός απατηλού, νεανικού καλοκαιριού μέχρι το σήμερα, αναδύονται οι μύχιες σκέψεις και τα όνειρα τριών ανθρώπων που αγάπησαν και πρόδωσαν ο ένας τον άλλον. Αυτό που μένει είναι η μαγεία και το απρόβλεπτο της ζωής, καθώς και ένα βασανιστικό μυστήριο με το οποίο ο Ρόνι, η Ίβι και ο Τζακ θα πρέπει να ζήσουν.

Όλα ξεκινούν το καλοκαίρι του 1959 στο Μπράιτον, όπου το θέατρο στην άκρη της προβλήτας απολαμβάνει την πιο επιτυχημένη καλοκαιρινή σεζόν των τελευταίων χρόνων. Ο ιδιοφυής νεαρός ταχυδακτυλουργός, Ρόνι, μαζί με την εκθαμβωτική βοηθό του, Ίβι, γίνονται τα πιο λαμπρά αστέρια της παράστασης, προσελκύοντας κάθε βράδυ πλήθος θεατών. Συνδετικό κρίκο του θεάματος αποτελεί ο τρίτος της παρέας, o Τζακ, γεννημένος διασκεδαστής και αξιαγάπητος κομπέρ. Καθώς προχωράει το καλοκαίρι, το εκτός σκηνής δράμα των τριών φίλων αρχίζει να επισκιάζει τη θεατρική τους επιτυχία. Τα γεγονότα που ξετυλίγονται μέρα με τη μέρα θα σφραγίσουν ανεξίτηλα το μέλλον τους.

---

Ένας καλλιτέχνης του ρέοντος κόσμου
Καζούο Ισιγκούρο
Μετάφραση: Αργυρώ Μαντόγλου
Εκδόσεις Ψυχογιός
Σελίδες: 264

1948. Η Ιαπωνία προσπαθεί να μαζέψει τα συντρίμμια της ύστερα από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, αφήνοντας την ήττα πίσω της και ατενίζοντας το μέλλον. Ο διάσημος καλλιτέχνης Μασούτζι Όνο γεμίζει τις μέρες του φροντίζοντας τον κήπο του, το σπίτι του, τις δύο ενήλικες κόρες του και τον εγγονό του, ενώ περνάει τα απογεύματά του πίνοντας με παλιούς συνεργάτες σε μισοφωτισμένα μπαρ. Θα έπρεπε να περνάει όμορφα τα χρόνια του ως συνταξιούχος. Αλλά καθώς οι αναμνήσεις του επιστρέφουν συνεχώς στο παρελθόν, σε μια ζωή και σε μια καριέρα που επηρεάστηκαν βαθιά από τον ιαπωνικό μιλιταρισμό, μια μαύρη σκιά απειλεί τη γαλήνη του.

---

Ζωή μέχρι χθες
Γιάννης Ξανθούλης
Εκδόσεις Διόπτρα
Σελίδες: 408

Η ιστορία της Αμφιτρίτης Βράνη εκτυλίσσεται στη σύγχρονη Αθήνα. Η ηρωίδα, αν και αποζητούσε πάντα την αλήθεια, δεν ήταν ακόμα έτοιμη γι’ αυτή. Ερωτεύτηκε εμμονικά τον έρωτα, πεπεισμένη ότι με αυτόν τον τρόπο θα γυρίσει την πλάτη στις αστικές συμβάσεις της ζωής της. Τελικά, θα αναζητήσει τις αφορμές της απελπισίας της με επιείκεια, υπερασπιζόμενη ταυτόχρονα τους θυμούς της.

Η Αμφιτρίτη Βράνη είναι μια γυναίκα που θα μπορούσε να διαπρέψει ως γιατρός, ως ηθοποιός, ως αστέρι σε έναν γαλαξία συμβάσεων, αλλά προτίμησε την ανατροπή, αυτοσαρκάζοντας την αδια­πραγμάτευτη μοναξιά της και τις ήττες της, που τις έκανε να δείχνουν νικηφόρες.

---

Μην πεις τίποτα του Φώντα
Μπετίνα Ντάβου
Εκδόσεις Επίμετρο
Σελίδες: 192

Το φθινόπωρο του 1943 οι αντάρτες αρπάζουν όμηρο τον πατέρα της εννιάχρονης Καλλιόπης και λίγες μέρες αργότερα η θάλασσα ξεβράζει το πτώμα του. Τον χειμώνα του 1945 ο πατέρας του Νίκου δολοφονείται από ταγματασφαλίτες με λοστούς. Οχτώ χρόνια αργότερα, το 1953, η Καλλιόπη και ο Νίκος ερωτεύονται και ζευγαρώνουν για μια ολόκληρη ζωή, όπου κάθε τόσο φουντώνουν αμοιβαίες κατηγόριες για το ποιανού κόμματος οι οπαδοί σκότωσαν ποιανού τον πατέρα. Η απειλή να συλληφθεί ο Νίκος από τη στρατιωτική δικτατορία τον Απρίλιο του 1967 φέρνει την απόλυτη αποδιοργάνωση. Λίγους μήνες αργότερα η Καλλιόπη καταλήγει σε ψυχιατρική κλινική και υποβάλλεται σε ηλεκτροσόκ.

Ένα βιβλίο για ιστορίες που έπρεπε να μείνουν κρυφές, που δεν μπορούσαν να ειπωθούν, γιατί κανείς δεν άντεχε να τις αρθρώσει. Για τον Εμφύλιο και για την ψυχική ασθένεια. Για το στίγμα, για το τραύμα, για τον αγώνα με τους μέσα μας δαίμονες και με τους δαίμονες έξω, για το πώς ό,τι συμβαίνει σε μια χώρα κλυδωνίζει ανεπανόρθωτα ένα-ένα τα σπιτικά της. Και για μια έφηβη, που τυλιγμένη μέσα στο νέφος όσων δεν πρέπει να ειπωθούν, μαθαίνει να ζει με την τρέλα και την απώλεια, παραπαίοντας ανάμεσα στην καταστροφή και τη δημιουργία. Αλλά κι ένα βιβλίο για στρωμένα οικογενειακά τραπέζια με λουλούδια στα βάζα, για μουσικές που γαληνεύουν, για βιβλία που συγκροτούν, για «τον αντίχειρα του πατέρα για να τυλίξεις γύρω του τη μικρή σου παλάμη και να σταθείς να περπατήσεις», για το απέραντο ανθολόγιο παροιμιών της αγράμματης γιαγιάς, που σε λυτρώνει στις δύσκολες ώρες. Για τον έρωτα, για την αγάπη, για την ιδεολογία, την πίστη, τη συμφιλίωση και τη συγχώρεση, για όσα μας κάνουν ανθεκτικούς και μας κρατούν ζωντανούς.

---

Ιστορίες ενός Γιατρού
William Carlos Williams
Ανθολογημένες από τον Robert Colesmet
Πρόλογος: Γιάννης Ζέρβας
Μετάφραση: Ειρήνη Παπαθανασίου
Εκδόσεις Αρμός
Σελίδες: 252

Δεκατρείς ιστορίες του Ουίλιαμς, έξι ποιήματα και ένα κεφάλαιο από την αυτοβιογραφία του που συνδέει τους κόσμους της ιατρικής και της λογοτεχνίας, μια εισαγωγή του Robert Coles, και μια τελευταία σημείωση του γιου του Williams για τον διάσημο πατέρα του. Στις Ιστορίες ενός Γιατρού ο Γουίλιαμς, ο οποίος έχει μεταφραστεί ως τώρα ελάχιστα στα ελληνικά, καταφέρνει να ξεδιπλώσει, με μεγάλη συγγραφική μαεστρία, την ταυτόχρονη ευαισθησία και σκληρότητα της ιατρικής, πλάι στις φτωχές εργατικές κοινότητες της Αμερικής, και να αποκαλύψει την εικόνα μιας πλευράς της χώρας του αποκλεισμένης από το αμερικανικό όνειρο.

Το βιβλίο αυτό, πέρα από υψηλή λογοτεχνία, είναι μια μαρτυρία γραμμένη από έναν γιατρό που νοιαζόταν για τους ανθρώπους και που ήξερε να διακρίνει όλες τις αποχρώσεις της ανθρωπιάς, των αντοχών και των ορίων τους στον εαυτό του και στους άλλους. Χωρίς διακρίσεις. Χωρίς υποκρισίες. Είναι μια περιγραφή της άσκησης της ιατρικής που δεν χάνει ίχνος από την ιατρική της ακρίβεια και τη θεραπευτική της δύναμη. Η αξία της όμως πολλαπλασιάζεται λόγω της κοινωνικής και ψυχολογικής ευαισθησίας αλλά και τη διεισδυτική ματιά ενός σπουδαίου ποιητή.

---

Ο έμπορος του φωτός
Roberto Vecchioni
Μετάφραση: Δημήτρης Παπαδημητρίου
Εκδόσεις Κριτική
Σελίδες: 176

Ο Μάρκο πάσχει από πρόωρη γήρανση, μια σπάνια ασθένεια που του στερεί την ξεγνοιασιά της παιδικής ηλικίας και τους εφηβικούς του έρωτες. Καθώς, όμως, το σώμα του γερνά και εξασθενεί, ο νους του ανδρώνεται, μπολιασμένος από τη δύναμη της ποίησης.

Ο πατέρας του, Στέφανο, είναι δεινός μελετητής της αρχαίας ελληνικής γραμματείας – αυτή αποτελεί το νήμα που τους συνδέει. Ποιος από τους δυο γίνεται για τον άλλον ο έμπορος του φωτός; Μεταξύ ονείρου και πραγματικότητας, αναζητούν μια ρωγμή απ’ όπου ελπίζουν ότι θα δραπετεύσουν από την ασχήμια, την αρρώστια, τον θάνατο.

Ο Ρομπέρτο Βεκιόνι επιστρέφει με ένα ακόμα λαμπρό μυθιστόρημα για τη γενναιότητα της ψυχής μπροστά στις πιο ακραίες δυσκολίες. 

---

Φοβού τα βρέφη
Γιάννης Πάσχος
Εκδόσεις Περισπωμένη
Σελίδες: 72

Ο Γιάννης Πάσχος γράφει με την ταραχή κάποιου που ξύπνησε με διαύγεια από ένα εφιαλτικό όνειρο. Στις επτά ιστορίες του (σημαδιακός και μυστηριώδης ο αριθμός επτά ήδη από την Παλαιά Διαθήκη) πραγματεύεται «τα επτά θαύματα της αποτυχίας» ή «της ανατροπής», επτά στιγμιότυπα του ανθρώπινου βίου ή αλλιώς επτά χώρους-μηχανισμούς καταπίεσης και πειθάρχησης. Πράγματι, «αυτή την εποχή, ηρωική πράξη είναι να κατανοήσεις τον άνθρωπο». Αυτό ακριβώς είναι και το γενναίο διάβημα αυτού του σκληρού αλλά και τόσο τρυφερού βιβλίου.

Ένας παραμορφωτικός καθρέφτης του κόσμου που ζούμε, μια εφιαλτική αφήγηση για την εξελικτική πορεία του ανθρώπινου είδους. Ο θετικός επιστήμονας, ο μοριακός βιολόγος και ιχθυολόγος-συγγραφέας παρατηρεί και ταξινομεί το είδος του homo sapiens που παρακμάζει και τείνει να υποκατασταθεί ολοκληρωτικά από τον «άνθρωπο-βρέφος»: ένα χυδαίο πλάσμα που παράγει μονοκύτταρους οργανισμούς, μικρόβια και γλίτσα, και «έχει καταλάβει τα πάντα, αναπαράγεται με ταχύτητα πρωτόγνωρη, εξαπλώνεται, εκπλήσσοντας με την ανθεκτικότητα και την προσαρμοστικότητά του». Αυτό το βιοπολιτικό κατασκεύασμα, ανθρώπινο υποείδος που πολλαπλασιάζεται επικίνδυνα, έχει όλες τις ιδιότητες ενός τυπικού βρέφους: είναι αδύναμο, εξαρτημένο, νήπιο, χωρίς ανεπτυγμένη νόηση και συναισθησία, αγλωσσικό, με έντονα ένστικτα επιβίωσης, αλλά και με τεράστιες ανάγκης αγάπης.

---

Μοιρολόι
Κάρεν Κέλερ
Μετάφραση: Αλεξάνδρα Παύλου
Εκδόσεις Ψυχογιός
Σελίδες: 512

Σ’ ένα φανταστικό νησί κάπου στις ελληνικές θάλασσες, υπάρχει ένα μοναδικό χωριό που ονομάζεται Όμορφο Χωριό. Το χωριό δε διαθέτει ηλεκτρικό ρεύμα, δεν έχει καταστήματα, πέρα από έναν φούρνο, ένα σιδεράδικο, έναν μύλο κι ένα καπηλειό. Ό,τι παράγει μοιράζεται από τους Πρεσβύτερους εξίσου σε κάθε οικογένεια, και οι χωριανοί ανταλλάσσουν μεταξύ τους προϊόντα και υπηρεσίες. Οι άντρες αποφασίζουν για όλα, ενώ οι γυναίκες δεν έχουν κανένα απολύτως δικαίωμα∙ καθήκον τους είναι να παντρευτούν όποιον τους επιβληθεί, να κάνουν παιδιά, να φροντίζουν τα χωράφια και το σπίτι.

Σ’ αυτή την κλειστή κοινωνία, οτιδήποτε διαφορετικό ενοχλεί και παίρνει διαστάσεις θρύλου. Όπως το «Κορίτσι». Το «Κορίτσι» το ανακαλύπτει ο ιερέας του νησιού νεογέννητο σ’ ένα καφάσι με μπανάνες, και αναλαμβάνει να το μεγαλώσει. Κι εκείνο αποδεικνύεται ξεχωριστό, έχοντας μέσα του τεράστια δίψα για ζωή, για αγάπη, για γνώση. Αλλά παραμένει μόνο. Το χωριό δεν είναι έτοιμο να κάνει την επανάστασή του. Και το «Κορίτσι» τιμωρείται βάναυσα. Δε λυγίζει, όμως. Επανακάμπτει και εκδικείται. Το όχι και τόσο Όμορφο Χωριό καίγεται όμορφα. Και το «Κορίτσι» ανοίγει τα φτερά του για νέους τόπους.

---

Χαίρομαι που είμαι εδώ
Άλντεν Νόουλαν
Μετάφραση: Γιάννης Παλαβός
Εκδόσεις Loggia
Σελίδες: 128

Μια από τις σημαντικότερες φωνές της καναδικής ποίησης και, σύμφωνα με τον Αμερικανό ποιητή Ρόμπερτ Μπλάι, «ο κορυφαίος Καναδός ποιητής του 20ού αιώνα», ο Άλντεν Νόουλαν (1933-1983) άφησε ανάγλυφο το αποτύπωμά του στα καναδικά γράμματα και παραμένει ως σήμερα, σχεδόν σαράντα χρόνια μετά τον θάνατό του, ένας από τους δημοφιλέστερους Καναδούς ποιητές. Γεννημένος στη Νέα Σκοτία, παρότι ανατράφηκε σ’ ένα αγροτικό περιβάλλον που δεν ευνοούσε την ενασχόληση με τις τέχνες, ο Νόουλαν κατόρθωσε, χάρη στη φιλομάθεια και το ταλέντο του, να καλλιεργήσει μια ποίηση που κερδίζει τον αναγνώστη με την ανεπιτήδευτη προφορικότητα και την εμφατική κατάφασή της στη ζωή. Τα ποιήματά του, λιτά και πνευματώδη, άλλοτε αποτυπώνουν την καθημερινότητα στην καναδική ύπαιθρο κι άλλοτε μιλούν, με οξυδέρκεια και χιούμορ, για την ανάγκη για δημιουργία, για τη φθορά, την απώλεια και, πάνω απ’ όλα, την αγάπη. Η δίγλωσση αυτή ανθολογία περιλαμβάνει σαράντα από τα αρτιότερα και γνωστότερα ποιήματά του, προσφέροντας μια αντιπροσωπευτική εικόνα του έργου του.

---

Η χρονιά θανάτου του Ρικάρντο Ρέις
Ζοζέ Σαραμάγκου
Μετάφραση: Αθηνά Ψυλλιά
Εκδόσεις Καστανιώτη
Σελίδες: 496

Ο Ρικάρντο Ρέις, ποιητής και γιατρός, ύστερα από πολυετή αυτοεξορία στη Βραζιλία επιστρέφει στην πατρίδα του. Η Λισαβόνα είναι μουντή και άχρωμη, φαντάζει χιμαιρική. Ο ίδιος, αντί να δέχεται ασθενείς, περιπλανιέται με τις ώρες στους δρόμους της πόλης. Λαχταρά την άπιαστη Μαρσέντα, μια δεσποινίδα της οποίας το αριστερό χέρι έχει μυστηριωδώς παραλύσει, αλλά είναι η Λίντια αυτή που μοιράζεται μαζί του το κρεβάτι, η καμαριέρα του ξενοδοχείου όπου έχει καταλύσει. Ώσπου τον επισκέπτεται ένας παλιός του φίλος, ο Φερνάντο Πεσσόα, φορώντας ακόμη το κοστούμι με το οποίο είχε ταφεί μερικές εβδομάδες νωρίτερα. Βρισκόμαστε στην αυγή του 1936, μιας νέας χρονιάς, που είναι και η πραγματική πρωταγωνίστρια αυτού του μυθιστορήματος. Διότι, εν τω μεταξύ, γράφεται και η ιστορία της εποχής, με την άνοδο του φασισμού στη Γερμανία, στην Ιταλία και στην Πορτογαλία αλλά και τη μάχη της ασταθούς δημοκρατίας στην Ισπανία. Ο Ρέις, ένας από τους ετερώνυμους του Πεσσόα, θα μπει στον πειρασμό να ζήσει και να δράσει, θα παραμείνει όμως θεατής του κόσμου. Ένα από τα αριστουργήματα του νομπελίστα Ζοζέ Σαραμάγκου σε νέα μετάφραση και έκδοση.

---

Θηριόμορφοι
Έλενα Μαρούτσου
Εκδόσεις Πόλις
Φωτογραφίες: Laura Makabresku
Σελίδες: 224

Σε ένα ξενοδοχείο της Κρακοβίας ένας ώριμος άντρας, συντετριμμένος από τον πρόσφατο χαμό της γυναίκας του, συναντά μια αινιγματική κοπέλα. Παρότι εντελώς άγνωστοι και διαφορετικοί μεταξύ τους, εκείνος Έλληνας κι εκείνη Ιταλίδα, εκείνος καθηγητής λογοτεχνίας κι εκείνη ηθοποιός, αισθάνονται πως τους συνδέει κάτι απροσδιόριστο. Η τυχαία συνάντησή τους προκαλεί το ξετύλιγμα ιστοριών που οδηγούν τον αναγνώστη πίσω στον χρόνο, σε ένα αρχοντικό της Χίου και ακόμα πιο πίσω, σε ένα καθολικό μοναστήρι στη Συρακούσα.

Πρόκειται για ιστορίες έρωτα και απώλειας, φιλίας και ενηλικίωσης, ενοχής και εκδίκησης που, εκκινώντας από τις στάχτες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και φτάνοντας ως το σήμερα, εμπλέκουν τους δύο πρωταγωνιστές με τον πιο αναπάντεχο τρόπο. Τα πρόσωπα του μυθιστορήματος συμμετέχουν σ’ ένα ιλιγγιώδες παιχνίδι αντικατοπτρισμών, εναλλαγών προσωπείων και αντιμεταθέσεων, ενώ ταυτόχρονα μοιάζουν παγιδευμένα στα πάθη τους, όπως οι πεταλούδες στην απόχη. Οι πεταλούδες –σύμβολο του εύθραυστου, του εφήμερου αλλά και της μεταμόρφωσης– διαστίζουν την αφήγηση όπως και τις φωτογραφίες της Laura Makabresku, με τις οποίες συνομιλεί το κείμενο. Ένα μυθιστόρημα για τα όρια ανάμεσα στον άνθρωπο και το ζώο και την υπέρβασή τους, μια ωδή στο θηρίο και στο θήραμα που σπαράσσονται μέσα μας.

---

Η πολιτεία Λαβύρινθος & άλλες αθησαύριστες ιστορίες
Αργύρης Χιόνης
Επιλογή-πρόλογος-σημειώσεις: Κυριάκος Ραμολής
Εκδόσεις Κίχλη
Σελίδες: 152

Επιλεγμένα αθησαύριστα κείμενα του Αργύρη Χιόνη, δημοσιευμένα στην πλειονότητά τους από τον ίδιο σε περιοδικά και εφημερίδες την περίοδο 1976-2011• αυτοβιογραφικά και μυθοπλαστικά αφηγήματα, πορτραίτα ομοτέχνων και ένα κείμενο στοχαστικού-ποιητικού χαρακτήρα.

Μέσα στις σελίδες τους ξετυλίγεται μια πλειάδα θεμάτων: το μοτίβο του αναπόδραστου εγκλεισμού –σε μια πολιτεία λαβύρινθο εν προκειμένω–, η ανάδυση της ερωτικής επιθυμίας και η οδυνηρή διάψευση, ο εν ζωή θάνατος, ο δισυπόστατος χαρακτήρας της καλλιτεχνικής δημιουργίας, ο μοναχικός δρόμος της περιπλάνησης και ο σύμφυτος με αυτήν πόθος για την επιστροφή στην εστία και άλλα.

---

Όσα ο αφρός φλοισβίζει
Ανθολόγηση: Γιώργος Χ. Θεοχάρης
Εκδόσεις Ρώμη
Σελίδες: 368

Η Ανθολογία Όσα ο αφρός φλοισβίζει είναι αποτέλεσμα της διαδικτυακής επαφής και «φιλίας» κάποιων ανθρώπων που, στην εποχή του διαδικτύου επιμένουν να υπερασπίζονται την ποιητική δημιουργία και να μεταφέρουν ποιήματα από το τυπωμένο χαρτί στην άυλη αυλή των θαυμάτων: στο διαδίκτυο.

Πρόκειται για Ανθολογία Ποιημάτων και όχι ποιητών. Μία τεράστια ανθοδέσμη φτιαγμένη από εκατοντάδες ξεχωριστά άνθη που μάζεψε με ευαισθησία ο ακούραστος ποιητής και διευθυντής του περιοδικού «Εμβόλιμον», Γιώργος Χ. Θεοχάρης, για να στολίζει καθημερινά το βλέμμα του και το βλέμμα των διαδικτυακών του «φίλων». Δεν χωρίζεται σε θεματικές ενότητες, ούτε σε ποιητικές γενιές. Η έκδοση αφιερώνεται σε όλους τους δημιουργούς που τα ποιήματά τους την συγκροτούν καθώς και στους αναγνώστες της ποίησης.

---

Λογοτεχνική απόδοση της Αντιγόνης του Σοφοκλή
Γιάννης Ρίτσος
Εισαγωγή, επιμέλεια, σχόλια: Μαρία Βαμβούρη
Εκδόσεις Κέδρος
Σελίδες: 240

Η λογοτεχνική απόδοση της Αντιγόνης του Σοφοκλή από τον Γιάννη Ρίτσο, η οποία δημοσιεύεται για πρώτη φορά, βασίστηκε στη φιλολογική μετάφραση του Τάσου Λιγνάδη και αποτέλεσε το κείμενο της ομώνυμης παράστασης που ανέβηκε τον Ιούνιο του 1965 στο νεόδμητο Θέατρο του Λυκαβηττού. Η παράσταση της Αντιγόνης, σε σκηνοθεσία του Γιώργου Σεβαστίκογλου, εγκαινίασε το εν λόγω θέατρο, που ιδρύθηκε χάρη στις προσπάθειες της ηθοποιού και τότε διευθύντριας της Ελληνικής Σκηνής, Άννας Συνοδινού.

Ο Γιάννης Ρίτσος με τη λογοτεχνική απόδοση της Αντιγόνης όχι μόνο επικαιροποίησε γλωσσικά και υφολογικά το κείμενο του Σοφοκλή, αλλά επιπλέον χρωμάτισε ιδεολογικά τον λόγο των προσώπων της τραγωδίας, προβάλλοντας και σχολιάζοντας έμμεσα τις κοινωνικές και γλωσσικές αντιθέσεις της ταραγμένης πολιτικά περιόδου κατά την οποία παρουσιάστηκε το έργο. Έτσι, οι μεταφραστικές επιλογές του Ρίτσου και ο τρόπος με τον οποίο επεξεργάστηκε και τροποποίησε τη μετάφραση του Τάσου Λιγνάδη αναδεικνύουν τον ιδεολογικό προσανατολισμό της λογοτεχνικής απόδοσης του μεγάλου ποιητή.

---

Είκοσι ένα χαϊκού
Fernando Pessoa
Πρόλογος – μετάφραση – επίμετρο: Γιάννης Σουλιώτης
Επιμέλεια: Δήμητρα Παπαβασιλείου
Εκδόσεις Printa
Σελίδες: 88

Τα χαϊκού του Πεσσόα, ενδεικτικά του πνεύματος αυτού του τόσο ιαπωνικού αλλά και τόσο οικουμενικού ποιητικού είδους, δεν αποκαλύπτουν, απλώς, μία ακόμη πτυχή της πολύπλευρης λογοτεχνικής δραστηριότητας του δημιουργού τους· μοιάζουν, απεναντίας, να αντικατοπτρίζουν την πεμπτουσία της σκέψης και της ποιητικής του. Πράγματι ο Πεσσόα, μέσω των περίφημων ετερωνύμων του, δήλωνε ότι σκεφτόταν «με τα μάτια και τ’ αυτιά» –όπως απαιτεί το χαϊκού–, ενώ με αφοπλιστική απλότητα παραδεχόταν «δεν υπάρχω» – ακριβώς όπως ο ποιητής που συνθέτει χαϊκού δεν υφίσταται στα ποιήματά του.

Αν «η λογοτεχνία είναι ο πιο ευχάριστος τρόπος να αγνοούμε τη ζωή», καθώς έγραψε στο διάσημο Βιβλίο της ανησυχίας, ο σπουδαίος Πορτογάλος βρήκε στο χαϊκού, το λιγότερο «λογοτεχνικό» ποιητικό είδος, ένα μέσο να αιχμαλωτίσει, και να διατηρήσει ατόφια, θραύσματα της ζωής, στιγμές στο χρόνο, που, κατά παράδοξο και συνάμα καθησυχαστικό τρόπο, μας μεταδίδουν την αίσθηση του φευγαλέου και του αιώνιου μαζί.

---

Ποιήματα
Φρήντριχ Χαίλντερλιν
Μετάφραση – Σχόλια: Θανάσης Λάμπρου
Εκδόσεις Αρμός
Σελίδες: 568

Από τα τέλη του 19ου αιώνα επικράτησε για αρκετές δεκαετίες η πεποίθηση πως η ποίηση του Φρήντριχ Χαίλντερλιν είναι μια ποίηση ιδεαλιστική, με έντονα ρομαντικά χαρακτηριστικά, η οποία έχει ως μέτρο και οδηγό την Αρχαία Ελλάδα. Εάν ωστόσο εμβαθύνει κανείς στο έργο του ποιητή, θα διαπιστώσει πως όλα αυτά τα γνωρίσματα κείνται στην επιφάνεια και πως βαθύτερα η ποίησή του όπως και ολόκληρο το έργο του μιλούν με έναν άμεσα σημερινό τρόπο. Ο Χαίλντερλιν είδε καθαρά όσα αδυνατούμε να δούμε εμείς σήμερα. Γι᾿ αυτό παραμένει επίκαιρος όσο κανείς άλλος και δεν έχει την παραμικρή σχέση με τον ρομαντισμό και τον νεοκλασικισμό, την αρχαιολατρία και την ελληνολατρία της εποχής του.

Στην δίγλωσση αυτή έκδοση των εκδόσεων Αρμός συγκεντρώνονται τα γνωστότερα και σπουδαιότερα ποιήματα από όλες τις δημιουργικές περιόδους του ποιητή, από τα νεανικά ποιήματα μέχρι τα ποιήματα των τελευταίων χρόνων της ζωής του.

---

Τα χάικου των αιώνιων εποχών
Ηλίας Κεφάλας
Εκδόσεις Λογείον
Σελίδες: 88

Πρόκειται για τη δέκατη πέμπτη ποιητική συλλογή του Ηλία Κεφάλα και τρίτη κατά σειρά που διακονεί το συγκεκριμένο ποιητικό είδος. Ο θεματικός άξονας της συλλογής είναι οι τέσσερις εποχές του έτους και εκτείνεται σε 42 χάικου για κάθε εποχή. Το λιλιπούτειο αυτό ποιητικό είδος που μέσα στη σύντομη διάρκειά του πολιορκεί το αιώνιο δοκιμάζει τον κάθε δημιουργό με τις αυστηρές προϋποθέσεις του, που δεν είναι μόνο οι ασφυκτικές διαστάσεις των 17 συλλαβών, αλλά, κυρίως, η λειτουργική ευστοχία του και το απέριττο της έκφρασης. Τα χάικου του Ηλία Κεφάλα θυμίζουν στην αρτιότητα και στη λιτότητα της έκφρασης αυτά του Ματσούο Μπασό. Το βιβλίο εικονογραφεί επάξια η Φωτεινή Χαμιδιελή με δέκα πίνακες έγχρωμους και ασπρόμαυρους με ομόλογα θέματα προς το περιεχόμενο.

---

Πριν κοιμηθείς με τον διάβολο
Γιάννης Σκαραγκάς
Εκδόσεις Κριτική
Σελίδες: 344

Ο Φιλότιμος Βάκχος, ως κοσμικογράφος στα Αθηναϊκά Νέα, ξέρει πολύ καλά πώς να φυλάει μυστικά αλλά και πώς να τα αποκαλύπτει. Όταν ο Αμερικανός εκπρόσωπος της εταιρείας που έχει αναλάβει δημόσια έργα και σύζυγος της αδελφικής του φίλης ζητά τις υπηρεσίες του, ο Βάκχος δεν υποπτεύεται τον κίνδυνο. Μια ομάδα επιχειρηματιών έχει βάλει στόχο τον υποδιοικητή της Αστυνομικής Διεύθυνσης και αναθέτει στον Βάκχο να συγκεντρώσει ενοχοποιητικά στοιχεία για την παράνομη δράση του. Έχοντας μεγαλώσει στο ίδιο ορφανοτροφείο με τον υποδιοικητή, ο Βάκχος ξέρει καλά ότι πρόκειται για έναν ηθικά άμεμπτο άντρα, αλλά δέχεται να αναλάβει την υπόθεση.

Όταν όμως βρίσκεται κατηγορούμενος για φόνο, κανείς από τους ισχυρούς του φίλους δεν είναι διατεθειμένος πλέον να τον βοηθήσει. Ο Βάκχος βρίσκει τον μοναδικό του σύμμαχο στο πρόσωπο του αστυνομικού υποδιοικητή, ο οποίος τον αφήνει να δραπετεύσει με αντάλλαγμα να του φέρει πληροφορίες για ένα κύκλωμα αντρικής πορνογραφίας.

Φωτίζοντας τη νουάρ Αθήνα του 1930, ο Σκαραγκάς γράφει για την ψυχή και το σώμα μιας πόλης που προσπαθεί να υδροδοτήσει τα αχαρτογράφητα κομμάτια της από τη βίαιη και τραυματική αύξηση του πληθυσμού της με τους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας. Πρόκειται για μια αδίστακτη και εθιστική Αθήνα που στην προσπάθειά της να εξοικειωθεί με τη νέα της επικράτεια και τις ιδιότητές της, διαδίδει μαζικά τις φαντασιώσεις και τις φοβίες ενός καινούργιου κόσμου που μπερδεύει το περιθώριο με το έγκλημα και την κινηματογραφική φαντασίωση με τον αστικό μύθο.

---

Ευγνωμοσύνη
Δήμητρα Διδαγγέλου
Εκδόσεις Καστανιώτη
Σελίδες: 184

Η ψυχολόγος Δήμητρα Διδαγγέλου αναδεικνύει την ευεργετική επίδραση της ευγνωμοσύνης, συνδυάζοντας τη βιωματική και βιβλιογραφική έρευνα με την επαγγελματική της εμπειρία στη θεραπευτική γραφή. Το περιεχόμενο διανθίζεται με μαρτυρίες ανθρώπων και ιστορίες ευγνωμοσύνης που δίνουν δύναμη και έμπνευση: από μια γυναίκα με καθολική σχεδόν αναπηρία που νιώθει απέραντη ευγνωμοσύνη απέναντι στη ζωή, ακόμα και στην ασθένειά της· μια συνταξιούχο η οποία ύστερα από την απώλεια του επί τριάντα χρόνια συντρόφου της, προχωρά με αισιοδοξία και αίσθημα πληρότητας· μέχρι μια κοπέλα που παραλίγο να χάσει τη ζωή της σε επέμβαση ρουτίνας και μέσα από την ευγνωμοσύνη κατάφερε να δώσει νόημα στην εμπειρία της και να τη μεταμορφώσει σε δώρο για άλλους ανθρώπους.

Στο τέλος του βιβλίου ο αναγνώστης θα βρει ασκήσεις βασισμένες σε τεχνικές της θεραπευτικής γραφής, με σκοπό να εντάξει την ευγνωμοσύνη στην καθημερινότητά του και να εκτιμήσει τα οφέλη της.

---

Πλάνητες
Όλγκα Τοκάρτσουκ
Μετάφραση: Αλεξάνδρα Δ. Ιωαννίδου
Εκδόσεις Καστανιώτη
Σελίδες: 464

Η Όλγκα Τοκάρτσουκ συνυφαίνει αφηγήσεις και στοχασμούς για τη σημασία του ταξιδιού με μια συναρπαστική διερεύνηση του ανθρώπινου σώματος. Από τα παλάτια των σουλτάνων και τα αλλοτινά θαυματοφυλάκια ως τις μοντέρνες αίθουσες αναχωρήσεων των αεροδρομίων, το λαμπρό αυτό μυθιστόρημα συνιστά μια αξέχαστη περιπλάνηση στον χώρο και στον χρόνο.

Από τον 17ο αιώνα, έχουμε τον Ολλανδό Φίλιππο Φερχέιεν που ανέτμησε και σχεδίασε το κομμένο του πόδι. Στον 18ο αιώνα, την ιστορία ενός σκλάβου τον οποίο ταρίχευσαν μετά θάνατον και εξέθεσαν στην Αυστρία. Φτάνοντας στον 19ο αιώνα, παρακολουθούμε τη μυστική πορεία της καρδιάς του Σοπέν από το Παρίσι προς τη Βαρσοβία. Και στο παρόν, μοιραζόμαστε τις δοκιμασίες μιας γυναίκας που συνοδεύει τον σύζυγό της σε μια κρουαζιέρα στην Ελλάδα, καθώς επίσης την οδυνηρή εμπειρία ενός άντρα του οποίου η σύζυγος και το παιδί εξαφανίζονται μυστηριωδώς στην Κροατία.

---

Άνθρωποι με άγχος
Φρέντρικ Μπάκμαν
Μετάφραση: Γιώργος Μαθόπουλος
Εκδόσεις Κέδρος
Σελίδες: 416

Μια νέα γυναίκα επιχειρεί να ληστέψει μια τράπεζα. Για να γλιτώσει τη σύλληψη, μπαίνει σε ένα διαμέρισμα προς πώληση και κρατά ομήρους όσους είναι εκεί: την υπερενθουσιώδη μεσίτρια, ένα ζευγάρι συνταξιούχων που ανακαινίζει και πουλά διαμερίσματα για να καλύψει το κενό στον γάμο τους, δύο κοπέλες που διαφωνούν σε όλα, αλλά ετοιμάζονται να φέρουν στον κόσμο ένα παιδί μαζί, μια κυνική διευθύντρια τράπεζας με τάσεις αυτοκτονίας, μια ηλικιωμένη που υποφέρει από μοναξιά. Η αστυνομία περικυκλώνει το διαμέρισμα και, ενώ η αγωνία κορυφώνεται, όμηροι, ληστής και αστυνομικοί αρχίζουν να έρχονται κοντά και ανακαλύπτουν ότι έχουν περισσότερα κοινά απ’ όσα θα μπορούσαν να φανταστούν.

Ένα απρόβλεπτο και αισιόδοξο μυθιστόρημα, γραμμένο με το γνωστό, λεπτοφυές χιούμορ του Μπάκμαν, για τη δύναμη της συγχώρεσης και της ελπίδας, που συγκινεί με την ευαισθησία και την ανθρωπιά του.

---

Η Λόττε στη Βαϊμάρη
Τόμας Μαν
Μετάφραση: Θεόδωρος Παρασκευόπουλος
Εκδόσεις Πατάκη 
Σελίδες: 544

Η Λόττε Κέστνερ, η οποία ενέπνευσε στον Γκαίτε τη Λόττε του μυθιστορήματός του Τα πάθη του νεαρού Βέρθερου, με το οποίο ο νεαρός τότε συγγραφέας απέκτησε φήμη σε όλη την Ευρώπη, αποφασίζει ένα ταξίδι «στη χώρα της νιότης»: καταφτάνει στη Βαϊμάρη με την επιθυμία να συναντήσει ξανά, ύστερα από περίπου μισό αιώνα, τον αγαπημένο της Γκαίτε. Η άφιξή της στο ξενοδοχείο της πόλης προκαλεί αναστάτωση. Όλοι θέλουν να δουν από κοντά την ηρωίδα του σπουδαίου μυθιστορήματος. Και ο ένας μετά τον άλλον της μιλούν για τον μεγάλο άνδρα που τους γητεύει όλους, φίλους και εχθρούς. Δημιουργείται έτσι, σταδιακά, μια εικόνα του Γκαίτε από τις αφηγήσεις των άλλων,
που λειτουργούν σαν κάτοπτρα, το καθένα εκ των οποίων αντανακλά και μια διαφορετική πλευρά της
ύπαρξής του. Ώσπου στη μέση αυτής της «αίθουσας των κατόπτρων» εμφανίζεται εντέλει ο ίδιος ο Γκαίτε, τόσο αληθινός, που ο αναγνώστης νιώθει σχεδόν την ανάσα του.

---

Αλλαγή φρουράς
Παναγιώτης Βλάχος
Εκδόσεις Κέδρος
Σελίδες: 456

Μια παρέα φίλων ιδρύει την Κοινωνία των Μεταφραστών. Το 1968 ζουν στο Παρίσι. Το 1985 περιπλανιούνται στην Πατησίων. Το 2018 βρίσκονται στο Au Revoir, Σεν Μισέλ και Πατησίων γωνία. Επιμένουν ότι ανήκουν στα απόνερα της γενιάς των μεγάλων αφηγήσεων, πως θέλουν να γίνουν η φωνή όσων δεν χώρεσαν σε αυτές· η μνήμη των ξεχασμένων πραγμάτων. Η Κοινωνία των Μεταφραστών θα γίνει ο τόπος συνάντησης των διαφορετικών επιλογών, που θα χλευάζει κάθε κανονικότητα.

Ο Δημήτρης Ιακώβου, μέλος της Κοινωνίας, αντιλαμβάνεται τη ζωή ως την τέχνη των πολλών δυνατοτήτων. Αυτό διδάσκει. Ονειρεύεται τη διδασκαλία ως μια συνάντηση ελεύθερων ανθρώπων, απέναντι σε έναν κόσμο που αρνείται να αλλάζει. Πιστεύει πως το πανεπιστήμιο είναι αναγκαίο να σταθεί απέναντι στους νέους ανθρωποφύλακες που θέλουν να δημιουργήσουν τον άνθρωπο με την ευφυΐα της μέδουσας. Να κρατήσει με αυταπάρνηση μια θέση άμυνας. Ένα βράδυ ακούγεται ένας πυροβολισμός κι εκείνος βρίσκεται νεκρός μέσα στο γραφείο του. Τι έχει συμβεί; Η απάντηση βρίσκεται στην ιστορία του. Όλοι οι άνθρωποι έχουν ιστορία. Ιστορία που τους αρέσει να λένε, ιστορία που αποσιωπούν, ιστορία που δεν έπραξαν.

---

Η ιστορία μιας νουβέλας
Thomas Wolfe
Πρόλογος – Μετάφραση: Γιάννης Λειβαδάς
Εκδόσεις Ευρασία – Στιγμός
Σελίδες: 104

«Δεν είμαι επαγγελματίας συγγραφέας, δεν είμαι καν επιδέξιος συγγραφέας, είμαι απλώς ένας συγγραφέας που μαθαίνει προοδευτικά το επάγγελμά του και που ανακαλύπτει την αράδα, τη δομή και την εκφορά της γλώσσας που οφείλω να ανακαλύψω για να γράψω με τον τρόπο που θέλω».

Στο μικρό, αλλά εξαιρετικά σημαντικό, αυτό κείμενο ακολουθούμε τον συγγραφέα του Περί χρόνου και ποταμού σε ένα ταξίδι γραφής που «καταδεικνύει τις αξιακές δυνάμεις του δημιουργικού ιστού που συνθέτει τον άνθρωπο με τη συγγραφή, τον συγγραφέα με τη ζωή».